Хэрэглэх арга, тун

Аторисын эмчилгээг эхлэхээс өмнө цусан дахь липидийн агууламжийг багасгах хоолны дэглэмд шилжих бөгөөд үүнийг бэлдмэлийн эмчилгээний туршид баримтлах шаардлагатай.

Зөвлөж буй эхний тун өдөр бүр 10мг. Шаардагдаж буй үр нөлөөнөөс хамаарч хоногийн тунг 80мг хүртэл ихэсгэж болно. Аторисыг 1 удаа хоногийн аль ч цагт хэрэглэж болох боловч өдөр бүр 1 цагт хэрэглэх хэрэгтэй. Бэлдмэлийг хоолноос хамаарахгүйгээр хэрэглэнэ. Эмчилгээний илэрхий үр нөлөө 2 долоо хоногийн эмчилгээний дараа ажиглагдах ба оргил үр нөлөө нь 4 долоо хоногийн дараа илэрнэ. Иймээс бэлдмэлийн тунг өмнөх тунгаар хэрэглэж эхэлснээс хойш 4 долоо хоногоос эрт хугацаанд өөрчилж болохгүй.

Анхдагч (гэр бүлийн гетерозигот ба полигеник) гиперхолестеринеми (IIa хэлбэр) ба холимог гиперлипидеми (IIb)

Эмчилгээг зөвлөж буй эхний тунгаар эхлэх бөгөөд анх сонгосон тунгийн 4 долоо хоногийн эмчилгээний дараа эмчилгээний үр дүнгээс хамаарч ихэсгэнэ. Хоногийн дээд тун 80мг.

Гэр бүлийн гомозигот гиперхолестеринеми

Насанд хүрэгсэд. Гиперлипидемийн бусад хэлбэрийн үед хэрэглэдэгтэй адил тунгийн хүрээгээр хэрэглэнэ. Эхний тунг өвчний илрэлээс хамаарч бүрт өвөрмөцөөр сонгоно. Удамшлын гомозигот гиперхолестеринемитэй ихэнх өвчтөнд хоногт 80мг тунгаар хэрэглэх үед тохиромжтой үр нөлөө ажиглагддаг. Аторисыг бусад эмчилгээний арга (плазмаферез) дээр нэмэлт эмчилгээний зорилгоор хэрэглэх ба эсвэл бусад аргын тусламжтайгаар эмчилгээ хийх боломжгүй үед үндсэн эмчилгээ болгож хэрэглэнэ.

Бөөрний дутагдалтай өвчтөн ба өндөр настай өвчтөнд Аторисын зөвлөж буй тунг өөрчилж болохгүй.

Элэгний үйл ажиллагааны өөрчлөлттэй өвчтөнд бэлдмэл бие махбодоос удаан ялгардагтай холбоотойгоор  болгоомжлох хэрэгтэй. Төстэй тохиолдолд эмнэл зүйн болон лабораторийн үзүүлэлтүүдийг сайтар хянах хэрэгтэй ба илэрхий эмгэг өөрчлөлт илрэх үед  тунг багасгах эсвэл эмчилгээг зогсоох шаардлагатай.

Хүүхдийн хэрэглээ

Бэлдмэлийг хүүхдэд хэрэглэх үеийн эмчилгээний үр нөлөө болон аюулгүй байдлын талаарх эмнэл зүйн мэдээлэл байдаггүй.

Аторисыг хүүхдэд зөвхөн эмч-мэргэжилтэн хэрэглэж болно. Хүүхдэд Аторисыг хэрэглэсэн туршлага зөвхөн хүнд явцтай дислипидемийн зарим хэлбэрээр (жишээ нь гэр бүлийн гомозигот гиперхолестеринеми) өвдөж буй 10-17 насны цөөн тооны өвчтөнд хэрэглэснээр хязгаарлагдана. Энэ бүлгийн өвчтөнд зөвлөж Аторисын хоногийн эхний тун 10мг байх ба бэлдмэлийн эмчилгээний үр нөлөө болон зохимжоос хамаарч түүнийг хоногт 80мг хүртэл ихэсгэж болно. Дараагийн ажиглалт эдгээр хүүхдэд хийгдээгүй.

Хүүхдийн (10-17 нас) гэр бүлийн гетерозигот гиперхолестеринеми

Аторвастатины зөвлөж буй эхлэх тун хоногт 10мг байна. Хоногийн дээд тун 20мг (уг бүлэг өвчтөний судалгаанд 20мг-с их тунгаар хэрэглээгүй). Бэлдмэлийн тунг эмчилгээний зорилгоор хамаарч хүн бүрт өвөрмөцөөр сонгох хэрэгтэй.  Тунг өөрчлөхдөө 4 долоо хоног ба түүнээс хугацааны зайтайгаар явуулах хэрэгтэй.

Бусад эмийн бэлдмэлтэй хамт хэрэглэх

Элэгний үрэвсэл С-ын эмчилгээнд хэрэглэдэг вирусын эсрэг бэлдмэл элбасвир, гразопревиртэй хамт хэрэглэж байгаа тохиолдолд аторвастатины хоногийн тунг 20мг-с хэтрүүлж болохгүй.

Хэрэглэх заалт

Гиперхолестеролеми

Аторвастатиныг нийт холестерин, холестерин БНЛП (бага нягттай липопротеин),  аполипопротеин В ба триглицеридийн түвшин ихэссэн өвчтөний эмчилгээнд хоолны дэглэм дээр нэмэлт болгон хэрэглэх ба  түүнчлэн анхдагч гиперхолестеринеми (удамшлын гетерозигот ба удамшлын бус  гиперхолестеринеми), хавсарсан (холимог) гиперлипидемитэй (Фредриксоны IIa ба IIb хэлбэр) өвчтөний холестерин ИНЛП (их нягттай липопротеин)-ы түвшинг ихэсгэх зорилгоор, цусны сийвэн дэх триглицеридийн хэмжээ ихэссэн (Фредриксоны III хэлбэр) үед хоолны дэглэм хангалттай үр нөлөө үзүүлэхгүй байгаа тохиолдолд тус тус хэрэглэнэ.

Аторвастатиныг мөн удамшлын гомозигот гиперхолестеринемитэй өвчтөнд хоолны дэглэм эсвэл бусад эмийн бус эмчилгээ хангалттай үр дүн үзүүлэхгүй байгаа тохиолдолд нийт холестерин болон  холестерин БНЛП-ы түвшинг багасгах зорилгоор хэрэглэнэ.

Зүрх судасны хүндрэлээс сэргийлэх

Зүрх судасны өвчний эмнэл зүйн шинж тэмдэггүй, дислипидемитэй эсвэл дислипидемигүй, зүрхний цус хомсрох өвчний олон тооны эрсдэлт хүчин зүйлтэй (тамхи татах, артерийн гипертензи,  чихрийн шижин,  Х-ИНЛП-ын (холестерин их нягттай липопротеины) хэмжээ бага) эсвэл зүрхний цус хомсрох өвчний гэр бүлийн өгүүлэмжтэй өвчтөнд аторвастатиныг дараах зорилгоор хэрэглэнэ:

Нас баралтгүй зүрхний булчингийн шигдээс ба зүрхний цус хомсрох өвчний үед  нас барах эрсдлийг бууруулах

Цус харвалт үүсэх эрсдлийг бууруулах

Зүрхний бах үүсэх эрсдэл ба дахин судасжуулах мэс засал хийлгэх эрсдлийг багасгах

Зүрхний архаг дутагдлын улмаас эмнэлэгт хэвтэх эрсдлийг багасгах

Зүрхний бах үүсэх эрсдлийг бууруулах

Хүүхдийн хэрэглээ (10-17 насны өвчтөн)

Аторвастатиныг удамшлын гетерозигот  гиперхолестеринемийн  өгүүлэмжтэй анхны биений юм нь ирсэн охид болон 10-17 насны хөвгүүдэд нийт холестерин,  холестерин БНЛП (бага нягттай липопротеин)  аполипопротеин В-ын түвшинг багасгах зорилгоор хоолны дэглэм дээр нэмж хэрэглэнэ. Хэрэв тохирсон туршилтын хоолны дэглэмийн дараа дараах үзүүлэлт байгаа тохиолдолд:

Холестерин-БНЛП-ын түвшин > 190мг/дл байгаа эсвэл

Холестерин-БНЛП-ын түвшин  > 160мг/дл байгаа  ба энэ үед:

Зүрх судасны өвчин эрт үед үүсэхэд удамшлын хувьд өртөмтгий эсвэл

Тухайн тохиолдолд хүүхдэд 2 эсвэл түүнээс дээш зүрх судасны өвчний эрсдэлт хүчин зүйл байгаа

Цээрлэлт

Бэлдмэлийн найрлага дахь бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд хэт мэдрэг хүмүүс

Элэгний өвчний идэвхтэй үе шат

Ийлдсийн трансаминазын агууламж шалтгаан тодорхойгүйгээр тогтвортой ихсэх

Араг ясны булчингийн өвчин

Жирэмсэн болон хөхүүл үе

Элэгний үрэвсэл С-ын эмчилгээнд зориулсан глекапревир/пибрентасвир зэрэг вирусын эсрэг эм хэрэглэж байгаа хүмүүс

25°С-аас доош хэмд хадгална.

Хүүхэд хүрэхээргүй газар хадгална.

Онцгой анхааруулга

Аторисыг архи их хэмжээгээр хэрэглэдэг хүмүүс ба элэгний өвчний өгүүлэмжтэй өвчтөнд болгоомжтой хэрэглэх хэрэгтэй.

Аторисын эмчилгээ нь ийлдэс дэх “элэгний” ферментийн идэвхийг ихэсгэж болно. Уг ихсэлт нь бага зэрэг байх бөгөөд эмнэл зүйн хувьд ач холбогдолгүй байна. Гэвч  цусны ийлдэс дэх “элэгний” ферментийн идэвхийг эмчилгээг эхлэхээс өмнө болон цаашдаа эмчилгээний явцад тогтмол тодорхойлохыг зөвлөнө. Хэрэв АЛТ болон АСТ-ын идэвхийн ихсэлт нь хэвийн хэмжээний дээд хязгаараас 3 дахин болон түүнээс их байвал аторвастатины эмчилгээг зогсоох хэрэгтэй.

Зарим статины бүлгийн бэлдмэлийн эмчилгээний үед эсвэл дараа нь дархлаа хамааралт булчингийн үхжилт эмгэг маш ховор тохиолдолд илэрсэн байна. Дархлаа хамааралт булчингийн үхжилт эмгэгийн үед ойрын булчин удаан хугацаагаар сулрах, цусны ийлдэс дэх креатинфосфокиназын идэвх ихсэх шинж илрэх бөгөөд эдгээр шинж нь эмчилгээг зогсоосноос үл хамааран хадгалагддаг.

Жирэмслэлтээс хамгаалах найдвартай арга хэрэглээгүй төрөх насны эмэгтэйд Аторисыг хэрэглэхийг зөвлөхгүй. Хэрэв жирэмслэхээр төлөвлөж байгаа бол жирэмслэлтийг төлөвлөхөөс дор хаяж сарын өмнө Аторисыг хэрэглэхээ зогсооно.

Аторисын эмчилгээ нь булчингийн эмгэг үүсгэж улмаар рабдомиолиз болон бөөрний дутагдалд хүргэж болно. Уг хүндрэлийн эрсдэл Аторисыг дараах нэг болон хэд хэдэн бэлдмэлтэй хамт хэрэглэх үед  нэмэгддэг: фиброины хүчлийн уламжлал, ниацин,  циклоспорин, нефазодон, зарим антибиотик, азолын бүлгийн мөөгөнцрийн эсрэг эм, ХДХВ-протеазыг дарангуйлагч. Булчингийн эмгэгийн шинж илэрвэл ийлдэс дэх креатинкиназын идэвхийг тодорхойлохыг зөвлөнө. Уг ферментийн идэвх илэрхий ихэссэн (хэвийн хэмжээний дээд хязгаараас 10-с олон дахин) бол эмчилгээг зогсооно. Аторисын эмчилгээний үед креатинкиназын идэвх ихэсвэл  өвчүүний арын өвдөлтийг ялган оношлох үедээ анхаарах хэрэгтэй.